Wycena przedsiębiorstwa

„Jeżeli nie znasz wartości elementów swojego biznesu, znajdziesz się w rękach kogoś, kto ją zna.”
W. Buffett

W gospodarce rynkowej przedsiębiorstwa są towarem i zmieniają właścicieli w wyniku transakcji kupna – sprzedaży. Motywem zakupu są różnorodne korzyści, jakie wynikają z tytułu własności. Część tych korzyści wyraża dochód, jaki przedsiębiorstwo może przynieść w przyszłości, a część ma postać korzyści niefinansowych. Mimo, że tak prosto można wyrazić wartość przedsiębiorstwa, to wycena przedsiębiorstwa jest zawsze niejednoznaczna i kontrowersyjna, gdyż opiera się na przyszłych dochodach, przy czym im dalej sięgamy w przyszłość, tym większą dozą niepewności obciążone jest nasze wnioskowanie. Dotyczy to nie tylko przewidywania dochodów z eksploatacji przedsiębiorstwa. Wbrew pozorom niejednoznaczna jest także kwota dochodów, jaką można uzyskać ze sprzedaży majątku przedsiębiorstwa. Pewność co do jej wysokości osiąga się dopiero wtedy, gdy transakcja sprzedaży zostanie zrealizowana. Przedtem można mówić tylko o mniej lub bardziej dokładnym szacunku tych dochodów1.

Szacowanie wartości przedsiębiorstwa, czyli proces wyceny odgrywa współcześnie niebagatelną rolę w zarządzaniu finansami, w analizie różnych form przedsięwzięć inwestycyjnych, w konstrukcji efektywnych portfeli instrumentów rynku kapitałowego, w ocenie opłacalności podejmowanych działań na rynku kontroli przedsiębiorstw (w transakcjach fuzji i przejęć) oraz w działaniach restrukturyzacyjnych. (…) Jedną z kluczowych zasad procesu wyceny staje się twierdzenie, że inwestorzy nie będą skłonni płacić więcej za nabywane aktywa niż są one warte. (…) Jednakże, zdarza się, że inwestorzy płacą więcej za nabywane aktywa, tłumacząc to faktem, iż są w stanie osiągnąć wysokie dochody z tytułu ich zagospodarowania, co spowoduje wygenerowanie satysfakcjonującej ich stopy zwrotu od poniesionych nakładów. (…) We współczesnej gospodarce rynkowej wycena wartości przedsiębiorstwa zawsze powinna uwzględniać strumień przyszłych dochodów opisanych przepływami pieniężnymi i możliwościami wzrostu ich wartości wskutek efektywnego zagospodarowania posiadanych przez firmę wszelkich rodzajów aktywów.

(…) Wycena wartości jest procesem indywidualnym szacowania ceny za aktywa danego przedsiębiorstwa i korzyści osiąganych z ich efektywnego zagospodarowania. Jest to de facto opinia dotycząca wartości, przygotowana przez wyspecjalizowanych ekspertów, analityków i rzeczoznawców na podstawie zebranych i odpowiednio wykorzystanych informacji o badanym przedsiębiorstwie oraz otoczeniu jego funkcjonowania. Wynika z tego, że:

wycena przedsiębiorstwa oznacza, iż w poznawaniu wartości podlega wyodrębniona pod względem ekonomicznym i prawnym konkretna jednostka organizacyjna, dysponująca określonym potencjałem ekonomicznym w postaci aktywów trwałych i obrotowych oraz różnych wartości i cech o charakterze niematerialnym.

(…) Jest to zatem proces poszukiwania odpowiedzi na pytanie, czy przedsiębiorstwo jest zdolne do przynoszenia korzyści finansowych w postaci zysków i przepływów pieniężnych, i w jakiej wysokości, z tytułu wykorzystania posiadanych zasobów? Każda wycena ma charakter instrumentalny i nie jest celem samym w sobie. (…) Nie ma jednej uznanej obiektywnej definicji i w konsekwencji metody wyceny wartości przedsiębiorstwa. Wartość jest zawsze kategorią subiektywną, gdyż dane aktywa są warte tyle, ile jest za nie skłonny zapłacić dobrze poinformowany nabywca. Istniejące metody mają za zadanie jedynie ograniczyć subiektywizm przeprowadzanych wycen, dostarczyć informacji o podstawowych czynnikach budujących wartość danego przedsiębiorstwa. Proces poznawania wartości przedsiębiorstwa obejmuje zatem ogół czynności prowadzących zgodnie z ukształtowanymi zasadami, modelami i regułami, które prowadzą do określenia prawdopodobnej (szacunkowej, oczekiwanej) wartości w danym momencie w wyraźnie sprecyzowanych warunkach gospodarczych funkcjonowania podmiotu ekonomicznego. O wartości przedsiębiorstwa określanej poprzez proces wyceny decyduje sytuacja ekonomiczna kraju, strategia rozwojowa firmy, atrakcyjność rynku i sektora jej aktywność, kondycja finansowa, pracownicy i kadra zarządzająca, charakter i efektywność wykorzystania posiadanych aktywów itd.2

Wycena określona przez modele nie musi od razu oznaczać ostatecznej ceny transakcji. Przedsiębiorstwo jako specyficzna jednostka wyceny poddaje się licznym prawom ekonomicznym oraz siłą popytu i podaży. W efekcie oznacza to, że podlega siłom i wymaganiom rynkowym. Sprzedawca określa minimalną cenę, za którą jest gotowy sprzedać przedsiębiorstwo. Aby doszło do transakcji nabywca musi zaakceptować określony poziom wyceny. W przeciwnym razie, cena przedsiębiorstwa pozostaje pomiędzy obiema ekstremami3. W związku z czym, próba określenia ceny danego przedsiębiorstwa powinna stanowić jedynie punkt wyjścia do dalszych negocjacji. W zależności od celu jakiemu miała służyć wycena. W literaturze przedmiotu wyróżnia się między innymi metody:

  1. Zdyskontowanych przepływów pieniężnych DCF …»
  2. Zdyskontowanych zysków ekonomicznych EVA …»
  3. Skorygowanej wartości obecnej APV …»
  4. Porównań rynkowych …»

Uwaga

Wszystkie treści zawarte w niniejszej witrynie mają wyłącznie charakter informacyjny. A wszelkie decyzje podjęte na podstawie tych treści podejmowane będą wyłącznie na odpowiedzialność Użytkownika. Przed przystąpieniem do użytkowania zapoznaj się z Regulaminem.

Będę wdzięczny za wszelkie komentarze, a zwłaszcza krytyczne uwagi i sugestie Użytkowników dotyczące treści zawartych w niniejszej witrynie. Mam świadomość pewnego stopnia ich ogólności i niedoskonałości, lecz żywię głęboką nadzieję, że spotkam się ze zrozumieniem i życzliwością Użytkowników, których pozytywna reakcja jest źródłem mojej największej satysfakcji.

Bibliografia

  1. Zob. U. Malinowska, Wycena przedsiębiorstwa w warunkach polskich, Difin, Warszawa 2001, s. 9. ↩︎
  2. Zob. P. Szczepankowski, Wycena i zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2007, s. 185 – 188. ↩︎
  3. M. Melich, Nowoczesne metody wyceny przedsiębiorstw, Poltext, Warszawa 2004, s. 142. ↩︎